Ρωγμή Αμφιβληστροειδούς
Η ρωγμή του αμφιβληστροειδούς είναι ένα σχίσιμο του αμφιβληστροειδούς χιτώνα και σχηματίζεται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ως αποτέλεσμα ισχυρής έλξης σε σημεία όπου υπάρχει υαλοειδοαμφιβληστροειδική σύμφυση.
Υπολογίζεται ότι προκύπτει σε ποσοστό 15- 20% των οφθαλμών με συμπτωματική αποκόλληση του υαλοειδούς.
Πιο συχνά εντοπίζεται στον ανώτερο αμφιβληστροειδή και δει κροταφικά.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ξαφνικές φωτοψίες (λάμψεις, αστραπές), μυοψίες (μυγάκια, ιστοί αράχνης που κινούνται με τις βλεμματικές κινήσεις), θόλωση όρασης. Εάν διαπιστωθεί έλλειμμα στο οπτικό πεδίο σαν κουρτίνα τότε πιθανότατα υπάρχει εξέλιξη σε αποκόλληση αμφιβληστροειδούς.
Αποτελεί μια επείγουσα κατάσταση καθώς υγρό από το ρευστοποιημένο υαλοειδές σώμα μπορεί να περάσει στον υποαμφιβληστροειδικό χώρο μέσα από τη ρωγμή και να ξεκολλήσει τον αμφιβληστροειδή από το υποκείμενο μελάγχρουν επιθήλιο, οδηγώντας σε ρηγματογενή αποκόλληση αμφιβληστροειδούς.
Η διάγνωση τίθεται με την υπό μυδρίαση βυθοσκόπηση. Τα κλινικά ευρήματα είναι ολικού πάχους αμφιβληστροειδικό έλλειμμα με κρημνό ή πώμα, αιμορραγία υαλοειδούς, αποκόλληση υαλοειδούς, μελαγχρωστικά κύτταρα στο πρόσθιο υαλοειδές.
Προδιαθεσικές αλλοιώσεις αποτελούν η δικτυωτή εκφύλιση (lattice), η υψηλή μυωπία, η αφακία, η ψευδοφακία, ιστορικό ρωγμών ή αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς, υαλοειδοαμφιβληστροειδικοί θύσανοι κλπ.
Όσον αφορά στην αντιμετώπιση αυτή εξειδικεύεται κατά περίπτωση. Θεραπεία με laser (περιχαράκωση με τη χρήση Argon Laser φωτοπηξίας) ή κρυοθεραπεία (σπανιότερα) συνιστάται οπωσδήποτε σε οξεία συμπτωματική ρωγμή και οξεία τραυματική ρωγμή. Η laser θεραπεία γίνεται υπό μυδρίαση και διαρκεί λίγα λεπτά. Στόχος της είναι η δημιουργία μιας ουλής πέριξ της ρωγμής έτσι ώστε να σφραγιστεί και να εμποδιστεί η είσοδος υγρού και η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς. Οι ασθενείς επανεξετάζονται σε 7 ημέρες και στη συνέχεια τακτικά, πρέπει να αποφεύγουν την έντονη δραστηριότητα, τις απότομες κινήσεις, το σκύψιμο, την ανύψωση βάρους και είναι ενήμεροι ότι πρέπει να επανέλθουν αμέσως για ιατρικό έλεγχο σε περίπτωση επανεμφάνισης συμπτωμάτων (δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο νέας ρωγμής).
Αποκόλληση Αμφιβληστροειδούς
Η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς αποτελεί μια επείγουσα οφθαλμολογική κατάσταση κατά την οποία ο αμφιβληστροειδής χιτώνας αποκολλάται από το υποκείμενο μελάχρουν επιθήλιο. Ο αμφιβληστροειδής είναι ο νευρικός χιτώνας του ματιού, επιφορτισμένος με την υποδοχή και μετάδοση των οπτικών ερεθισμάτων στον εγκέφαλο.
Υπάρχουν 3 κατηγορίες αποκολλήσεων:
- Η ρηγματογενής. Αποτελεί τη συχνότερη περίπτωση. Οφείλεται στην ύπαρξη ρωγμής στον αμφιβληστροειδή διαμέσου της οποίας εισέρχεται υγρό στον υπαμφιβληστροειδικό χώρο και αποκολλά τον αμφιβληστροειδή.
- Η εξιδρωματική. Οφείλεται σε εξίδρωση-συσσώρευση υγρού στον υπαμφιβληστροειδικό χώρο στα πλαίσια όγκου, φλεγμονής, χοριοειδικής νεοαγγείωσης κλπ.
- Η ελκτική. Οφείλεται σε έλξη που ασκείται στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδούς από ινώδη συνδετικό ιστό στα πλαίσια παραγωγικής αμφιβληστροειδοπάθειας (διαβητική- η πιο συχνή αιτία, αμφιβληστροειδοπάθεια της προωρότητας), τραυμάτων κλπ.
Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό, την ηλικία, την αυξημένη μυωπία – μυωπικές αλλοιώσεις, προηγηθείσα εγχείρηση καταρράκτη, τραυματισμό στο μάτι, παθήσεις όπως ραγοειδίτιδες, αγγειοπάθειες.
Συμπτώματα: Αιφνίδια εμφάνιση και ενδεχόμενα επιδείνωση συν τω χρόνω των παρακάτω
- μυοψίες (μυγάκια) και φωτοψίες (λάμψεις)
- θόλωση και απώλεια όρασης σαν γκρίζα-μαύρη κουρτίνα σταθερά στο οπτικό πεδίο
Είναι πολύ σημαντικό να απευθυνθούμε το συντομότερο δυνατόν σε οφθαλμίατρο για να τεθεί η διάγνωση και να δρομολογηθεί η αντιμετώπιση έτσι ώστε να αυξηθούν οι πιθανότητες για καλύτερα αποτελέσματα στην όραση.
Η διάγνωση γίνεται με κλινική εξέταση από τον οφθαλμίατρο με τη βυθοσκόπηση στη σχισμοειδή λυχνία κατόπιν μυδρίασης. Σε περιπτώσεις που αυτό δεν είναι εφικτό χρησιμοποιείται το υπερηχογράφημα του οφθαλμού. Επίσης διενεργείται οπτική τομογραφία συνοχής η οποία αναδεικνύει με ακρίβεια την ανατομική κατάσταση της ωχράς κηλίδας. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί αγγειογραφία.
Η αντιμετώπιση στην περίπτωση της ρηγματογενούς ή ελκτικής αποκόλλησης είναι χειρουργική από εξειδικευμένο χειρουργό οφθαλμίατρο οπισθίου ημιμορίου. Μπορεί να γίνει υαλοειδεκτομή ή τοποθέτηση σκληρικού μοσχεύματος ή πνευματική ρετινοπηξία με τοποθέτηση φυσαλίδας αερίου μέσα στο μάτι, ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς, το είδος και τη θέση της αποκόλλησης. Στην περίπτωση της εξιδρωματικής αποκόλλησης η θεραπεία στρέφεται στην αντιμετώπιση της πάθησης που την προκαλεί.