Η οπή της ωχράς κηλίδας είναι ένα μικρό έλλειμμα – τρύπα της κεντρικής περιοχής του αμφιβληστροειδούς. Συνήθως είναι αποτέλεσμα της ασκούμενης στην ωχρά κηλίδα ανώμαλης έλξης από το υαλοειδές ενώ σπανιότερα μπορεί να οφείλεται σε τραύμα ή άλλη αιτιολογία.
Αφορά κυρίως ηλικίες άνω των 65 ετών και σε ένα ποσοστό έως 10% εμφανίζεται και στα δύο μάτια. Ο κίνδυνος εμφάνισης οπής στο άλλο μάτι είναι περίπου 10% σε βάθος 5ετίας. Σύμφωνα με μελέτες οι γυναίκες τείνουν να προσβάλλονται περισσότερο σε σχέση με τους άνδρες.
Οι οπές της ωχράς κηλίδας κατηγοριοποιούνται σε 4 στάδια:
- Στάδιο 1: Επικείμενη οπή μερικού πάχους
- Στάδιο 2: Πλήρους πάχους οπή διαμέτρου μικρότερης από 400 μm
- Στάδιο 3: Πλήρους πάχους οπή διαμέτρου μεγαλύτερης από 400 μm
- Στάδιο 4: Πλήρους πάχους οπή διαμέτρου μεγαλύτερης από 400 μm και συνοδός πλήρης οπίσθια αποκόλληση υαλοειδούς
Συμπτωματολογία: Στα αρχικά στάδια υπάρχει θόλωση της όρασης με μεταμορφοψία (παραμόρφωση των παρατηρούμενων αντικειμένων). Σε μετέπειτα στάδια εμφανίζεται κεντρικό σκότωμα δηλαδή μια μαύρη σκιά στο κέντρο της μακρινής και κοντινής όρασης. Η περιφερική όραση δεν επηρεάζεται.
Η διάγνωση τίθεται με τη βυθοσκόπηση στη σχισμοειδή λυχνία. Η οπτική τομογραφία συνοχής είναι καθοριστική για την τεκμηρίωση της διάγνωσης, τη σταδιοποίηση και την πρόγνωση- διαχείριση.
Αντιμετώπιση: Στα αρχικά στάδια με μικρά ενοχλήματα συνιστάται παρακολούθηση. Σημειώνεται ότι μερικές φορές οι οπές μικρού σταδίου μπορεί να κλείσουν αυτόματα. Οι θεραπευτικές επιλογές αργότερα είναι η ενδοϋαλοειδική έγχυση ενός φαρμάκου (οκριπλασμίνη) με ένδειξη σε οπές μικρού σταδίου και η χειρουργική επέμβαση της υαλοειδεκτομής. Παρατηρείται μετεγχειρητική ανατομική αποκατάσταση της ωχράς κηλίδας σε πολύ υψηλό ποσοστό 80-90%. Η μετεγχειρητική όραση εξαρτάται από το μέγεθος και τη χρονιότητα της οπής, την προεγχειρητική οπτική οξύτητα και βελτιώνεται προοδευτικά σε περίοδο εβδομάδων/μηνών.