Τα ξανθελάσματα είναι ακίνδυνες, καλοήθεις βλάβες των βλεφάρων με τη μορφή επίπεδων ή ελαφρά υπεγερμένων, υποκίτρινων πλακών. Πρόκειται για τοπική υποδόρια συσσώρευση λιπιδίων. Το μέγεθος και ο αριθμός τους ποικίλλουν και μπορεί να αυξάνονται με τον χρόνο. Συνήθως εμφανίζονται στις εσωτερικές γωνίες των βλεφάρων (δηλαδή προς τη μύτη) και πιο συχνά στο άνω βλέφαρο.
Τυπικά αφορούν ανθρώπους 40-60 ετών αλλά μπορεί να εμφανιστούν και σε νεότερες ηλικίες. Φαίνεται να υπάρχει μια υπεροχή του γυναικείου φύλου. Έχουν συσχετιστεί με διαταραχές του μεταβολισμού των λιπιδίων αλλά ανευρίσκονται και σε άτομα χωρίς δυσλιπιδαιμία. Προτείνεται έλεγχος λιπιδαιμικού προφίλ ούτως ώστε αν βρεθεί πρόβλημα να αντιμετωπιστεί για να μειωθεί ο καρδιαγγειακός κίνδυνος.
Τα ξανθελάσματα δημιουργούν μόνο αισθητικό πρόβλημα. Δεν απειλείται η όραση ούτε υπάρχει κίνδυνος εξαλλαγής σε κακοήθεια.
Η αντιμετώπιση γίνεται για αισθητικούς λόγους και είναι επεμβατική (χειρουργική εκτομή υπό τοπική αναισθησία και χρήση ραμμάτων εφόσον απαιτείται, καταστροφή των πλακών με κρυοπηξία (ψυχρό άζωτο) ή με Laser CO2. Μετά την αφαίρεσή τους υπάρχει πιθανότητα να επανεμφανιστούν!
Εάν υπάρχει δυσλιπαιδαιμία λαμβάνεται φαρμακευτική αγωγή.